Stroom aan boord: Fuel Cell?

Dufour Dufour algemeen
1

Beste Dufourvaarders…

Als ik op zeilvakantie ben, ben ik een soort stroom-slaaf. Ik ben op een of andere manier in mijn hoofd altijd bezig met het volgende oplaadmoment. Als ik heerlijk aan het zeilen ben op de oosterschelde bekruipt mij om 14.00 uur de drang toch maar Zierikzee in te duiken zodat er nog een plekje aan de ‘prikpaal’ beschikbaar is. Kom je na 16.00 uur dan lig je buitenop en kan je het vergeten. Nou vind ik buitenop liggen helemaal niet erg. Sterker nog, je kan lekker lang doorvaren en 's ochtends weer vroeg en vrij vertrekken.
Toch houd het stroom probleem mij bezig. Als we de haven binnenvaren liggen de springen nog niet vast of de zwarte haspel gaat de stijger op en er wordt naarstig naar muntgeld gezocht. Wat zou het toch heerlijk zijn om op een mooie ankerplaats of bij een eilandje te gaan liggen, lekker te bbq-en en daar te overnachten. Maar ja. Ik heb altijd een koelkast vol lekkers, meestal de autopilot aan, altijd de plotter aan staan en als je voor anker gaat wil je toch ook wel lekker lezen bij een paar lampjes, een DVDtje kijken en even met de laptop werken (lang leve Internet via de GSM). De volgende ochtend draait de waterpomp en de douchepomp overuren en dat kost toch ook allemaal weer stroom. En op zo’n prachtige zeilvakantie gaat de motor toch maar een paar keer per dag een kwartiertje aan.

Nou heb ik nagedacht over een oplossing voor mijn mentale walstroomverslaving…

Idee 1: Ik zou natuurlijk een zonnepaneel kunnen kopen. Maar ik heb eigenlijk geen plek aan dek. Op de garage ligt de rubberboot. Ik zou natuurlijk zo’n flexibel paneel over de buiskap kunnen leggen maar daar ga je toch niet mee zeilen en daarbij 's avonds en 's nachts heb je er niks aan. Ik denk dat een zonnepaneel in mijn situatie geen oplossing is.

Idee 2: Een wind generator. Zo’n lelijke paal op het achterdek, hoop herrie, afhankelijkheid van een briesje en meestal ga ik op zoek naar een beschut plaatsje om te liggen. Wordt dus ook een moeilijk verhaal met zo’n windpaal.

Idee 3: Een diesel generator. Erg praktisch en qua stroomvoorziening zeker een oplossing. Maar duur, lawaaierig, moeilijk te monteren en gebruikt natuurlijk diesel. Met name het geluid en de prijs staan me tegen. Ik zie niet dat ik lekker aan het zeilen ben en dan even de generator ga bijzetten.

Idee 4: Een extra alternator. Dit heb ik nog niet voldoende onderzocht. Ik ben benieuwd naar ervaringen en reacties. Ik zie het eigenlijk niet zo zitten om de hoofdmotor zo vaak/lang te laten draaien voor stroom. Maar het kan wel. En als het tot een uurtje kan worden teruggebracht door een extra dynamo is met wellicht een goede oplossing. Ik hoor graag van anderen die dit hebben gedaan. Krijg je extra slijtage van de hoofdmotor hierdoor? En minder vermogen op de schroef?

Idee 5: Hier hoor ik graag de meningen over. Ik heb me de laatste tijd verdiept in de fuel cell. Deze brandstofcell gebruikt methanol als krachtstof. Hij is superstil (volgens de beschrijvingen, ik hoor graag de ervaringen), makkelijk in te bouwen, heeft alleen waterdamp als uitlaatproduct en werkt de hele dag door om mijn accu’s lekker vol te houden. Als het goed is kan ik de koelkast naar hartelust laten draaien. De krachtstof komt in 10 liter jerrycans van ca 20 euro per stuk. Doe je een paar dagen tot een week mee. Prima oplossing… op papier in elk geval. Hij is een stuk duurder dan een dynamo, windgenerator of zonnepaneel maar een stuk goedkoper dan een dieselgenerator. En ik kan hem waarschijnlijk zelf inbouwen.

Ik ben heel erg beniewd naar jullie meningen, reacties en ervaringen op dit gebied. Ik zal vast niet de enige zijn die met deze inwendige strubbelingen rondzeilt…

Groetjes
Nick

2

Hoi Nick,

Leuke gedachte, maar waarom niet wat minderen op stroomverbruik. Plotter uit, minder je stuurautomaat gebruiken, lekker met de hand sturen, instrumenten uit zodra je afgemeerd bent. Geen DVD kijken, lekker een boek of tijdschrift lezen bij 1 of 2 lampjes of lekker knus, vroeg naar bed. Genieten van de sterrenhemel met een wijntje en een toostje, desnoods onder een vliesdekentje. Laat die laptop wachten tot je echt aan de prik ligt, en gewoon ff met een washandje wassen 's ochtends, helpen allemaal je stroomverbruik te verminderen.

Op onze motor zit een zwaardere dynamo, dus zodra wij varen op de motor gaat het opladen vrijsnel. Dus iets eerder de zeilen neer en wat langer motoren, of de motor wat langer laten lopen als je eenmaal vastligt, wil ook wel eens helpen.

Al die techniek, brengt extra gewicht aan boord (mindere zeilprestaties) en brengt weer meer zorgen mee en zoals jij al schreef, kost veel geld. Dus mijn voorstel is het goedkoopst, lekker knus, gaat terug naar je eerste oer-kampeer-ervaringen en geeft een heel goed gevoel. Met dat goede gevoel bedoel ik, dat je, als zeiler toch over het algemeen dichter bij de natuur staat dan een de meesye motorboot-vaarders, en zo dus beter voor het milieu bezig bent.

Als ik echt stroom te kort ga krijgen, plaats ik een zonnecel op de garage (50x50 cm). Dan wordt tijdens het zeilen toch nog iets stroom opgeladen. Dan moet die bijboot maar ergens anders. Voorstel: opblazen en in de achterstag omhoog trekken tijdens het zeilen.

Ciao,

3

Ik heb als service accu een 200 AH gelaccu geïnstalleerd.
Een zware jongen die je niet zo vlug leeg krijgt. Gelaccu’s mogen ook behoorlijk diep ontalden worden. Opladen gaat met 30 Amp.
We doen niet krampachtig. Vaak, als we als buitenste liggen, laat ik het maar zo. Eens in de 3 dagen leen ik een uurtje of 2 a 3 de 230 volt stekker van de buren. Koelkast blijft aan. Lampjes etc. worden gewoon gebruikt. We hebben nog nooit een sitiatie zonder stroom gehad. Wel is het handig om verlopen en splitters aan boord te hebben.

4

Hans,

Dat is nou precies een reactie waar ik helemaal niks aan heb! Waarom denk je dat ik al die apparatuur aan boord heb. Als ik wilde kamperen had ik wel een valkje gekocht om door Friesland te varen. Knus onder een dekzijltje. Helaas ben ik geen 18 meer. Ik wil gewoon alle comfort die ik aan boord heb kunnen gebruiken. Ik heb niet veel vrije tijd en de tijd die ik aan boord besteed wil ik genieten en niet warm bier drinken en na 1 nacht de vleeswaren in de plomp kunnen gooien.

Nee, dan ga ik voor de goede tip van Mariposa. Daar heb ik wat aan. Ik denk dat ik naast mijn 2x60 amp accu’s een grote 3e service accu ga zetten. Hopelijk houd mijn koelkastje het dan een nachtje vol.

Gr
Nick

5

Maak eens een overzicht van het energieverbruik door te meten en te schatten.
Je komt dan al snel tot interessante conclusies.
Bijgesloten is een tabelletje dat geldt voor ons schip met onze apparatuur.
Er is echt te besparen op bijvoorbeeld een computer. Sluit deze niet aan op een 12 volt naar 230 volt adapter maar direct via een 12 volt → 19 volt adapter. Dat scheelt. Als je het geld kunt missen … koop dan een kaartplotter ipv een notebook. Wil je een notebook gebruiken, kies er dan één met een laag stroom verbruik. Tegewoordig zijn er hele mooie “mini’s” voor 350 euro die minder dan 1 amp trekken.
Kijk eens hoe de koelkastcompressor is ingebouwd. Kan die wel zijn koellucht kwijt of “staat hij in zijn eigen sop te koken”. Dat scheelt per dag al snel enkele bedrijfsuren en dus stroomopname.
Maak zo min mogelijk of helemaal geen gebruik van een 12 volt naar 230 volt omvormer!!! Dat zijn werkelijk enorme stroomvreters.
Kies een gelaccu als service-accu. Je kunt wel uitgaan van bijvoorbeeld 70 AH doch een loodakku kun je beter niet verder ontladen dan zo’n 40 a 50%. Feitelijk heb je dus maar 35 AH, na een volledige lading, tot je beschikking. Een gelaccu kan veel vaker en veel dieper ontladen worden. En als je dan toch een zware gelaccu gaat plaatsen, doe het dan niet zoals ik. Eén accu van 200 AH is zo zwaar dat je die feitelijk niet alleen zonder hulp aan boord krijgt. Daarbij is het gewicht zodanig dat onze boot nu een beetje uit het lood ligt (veel bierblikken en wijnflessen aan de andere zijde helpt!). Twee maal 100 AH is beter te hanteren en beter te verdelen qua gewicht.
Succes ermee.
stroomafname per toestel.pdf (15.3 KB)

6

Beste Dannick,
Net als jij ben ik ook een grootgebruiker van electra. Navigatieapparatuur, stuurautomaat, koelkast en sávonds verlichting, televisie. En dan niet te vergeten electrische lieren vreten stroom. Naast de startaccu heb ik vijf service accu’s geplaatst. Drie staan parallel voor algemeen gebruik en twee stuks (samen 80A) voor de lieren, met diodebrug.

Net als jij voel ik me te oud om te gaan kamperen. Adviezen om je aan boord te gedragen als kampeerder zijn niet relevant en niet adequaat. Oplossingen die terzake zijn waarmee je je wensen in stand kunt houden, liggen meer voor de hand.

Op een vorig schip had ik een zonnepaneel. Nu niet meer. Vrij kostbaar en veel te weinig stroomopbrengst.

Mijn manier van doen tijdens vakantie is de ene dag in de jachthaven aan de walstroom en daarna de andere dag een overnachting op een eilandje o.i.d. Als ik vermoed, dat er een tweede nacht zonder walstroom komt, dan ben ik zo zuinig mogelijk, m.u.v. de koelkast. Als ik het niet vertrouw dan laat ik een half uutje de motor draaien. Alternator 120Ah geeft met veel stroom de accu snel de nodige lading.

Vorige week heb ik een accumonitor laten installeren, die de drie serviceaccu’s (in totaal 285 A ) in de gaten houdt. De beschikbare hoeveelheid stroom is op geen enkele wijze te meten. Als iemand zegt, dat dat wel kan, dan vergist hij zich deerlijk. De accumonitor is gebaseerd op berekeningen. Hij meet de ingaande stroom, het meet de uitgaande stroom en rekent vervolgens de vermoedelijk resterende hoeveelheid stroom uit. Geen rekening wordt gehouden met temperatuur-verschillen, conditie van de accu’s en, naar ik aanneem, lekstroom. Toch heb je met een monitor (in de winkel voor € 139,- ) een uitstekende indicatie. Hiermee kun je dus bepalen of stroomdraaien op de motor noodzakelijk is of dat je kunt wachten tot het draadje in de jachthaven.

Een windgenerator lijkt mij een aantrekkelijk alternatief, maar moet verwijderbaar zijn. Geluidsoverlast en trillingen zit ik niet op te wachten.

Andere stroomopwekkers zoals motorgenerator of fuel cell zijn bij mij (nog) niet in beeld. Wie weet in de toekomst.
Succes ermee en misschien schrijf ik nog eens over mijn ervaringen met de accumonitor.
Mvg,
Hans Dunselman, a.b. zeiljacht Blauwe Kei, Dufour 385

7

Misschien isdeze site het bezoeken waard.
http://www.robwink.nl/.
De prijs voor een brandstofcel die je akku weer laadt is aanzienlijk. Daarbij hoe kom je aan een cilinder met waterstof (uiterst exposief) en dan nog … willen we in de haven wel schepen die een cilinder met waterstof aan boord hebben??

8

Heb 2*105Ah Deep Cycle ACCUs gemonteerd, dus 210Ah meer kon ik niet kwijt naast een 85Ah Startaccu.
En een klein zonnepaneeltje op de buiskap.
ik moet zeggen, dat werkt nu al een heel aantal jaren perfect: de accus zijn nu dus aan hun 8e seizoen
bezig, ze worden al die tijd op peil gehouden met een 25A geregelde lader (mastervolt) en
ook de winter door met het paneeltje. Eigenlijk zijn mn laders aan de kleine kant, voor de service-accu’s kun je het beste uitgaan van zo’n 15% laadvermogen, dus bij 200Ah minstens een 30A-lader,
exclusief de ingeschakelde gebruikers (koelkast, etc), dan kom je al gauw bij de grotere jongens uit.
Ik kan makkelijk een dag en nacht overliggen met de koelbox draaiend .
Essentie is volgens mij:

  1. ruim voldoende accucapaciteit, als ik de ruimte had zou ik nog meer installeren.
  2. Deep Cycle accus worden overal aangeboden, vaak onder een eigen merk, maar de meeste
    komen van dezelfde fabrikant VMF en hebben een reputatie die ik alleen maar kan bevestigen.
  3. goede (en dus dure, geen standaardspul) laders (ik heb er 2, ook 1 kleintje (geregeld, LEAB) apart voor de motoraccu) zodat als je aan de prik ligt de spullen snel en geregeld bijladen.
  4. dat kleine zonnepaneeltje lijkt niks te doen, maar zorgt ervoor dat de Accus toch redelijk op peil blijven en
    werkt toch als een soort buffer tegen te diep ontladen. de motoraccu die niet op de zon wprdt bijgeladenheb ik na 4 jaar moeten vervangen…
9

Beste forumleden,

De grote behoefte aan de ‘Duitse tros’ herken ik. Als wij weten dat we op een plaats blijven liggen waar geen stroom is dan varen we vaak het laatste uur op de motor (eventueel met zeil erbij), zodat de accu’s worden opgeladen en boiler ook direct warm water heeft.

Een uurtje stroom draaien op de motor is tijdens een warme rustige zomerdag op een eilandje geen optie, hoewel wij soms ook dit samen met onze buren tegelijk deden. Mijn ervaring is dat de dieselmotor een uurtje laten draaien toch de snelste en goedkoopste methode is. De fuel cell vind ik veel te duur en zonnepanelen is mooie aanvulling, maar onvoldoende om de koelkast bij te houden. Als ik een groter schip zou hebben zou ik eventueel een generator overwegen, maar daar heb nu geen plaats voor. Ik heb wel vorig jaar een extra gebruikersaccu erbij gezet en dit scheelt aanmerkelijk. De startaccu is apart dus er is geen angst dat we niet meer wegkomen op de motor.

Groet, Jeroen

10

Zelf denk ik niet het nodig te zullen hebben, maar om terug te keren op de hoofdvraag:
hier is een link met uitgebreide informatie over fuel cells: efoy.com/en/marine-benefits.html

mvg

11

Forumvrienden,

Ik ben inmiddels een grote stap verder met mijn ‘stroom probleem’. Ik heb inderdaad zoals aangeraden een grote accu bijgeplaatst. Dit helpt enorm veel. Ook heb ik de digitale accu-monitor (die al een jaar in mijn schip zit) correct bedraad. Ik heb alle belasters en laders aan de buitenzijde van de shunt gezet. Ik kan nu dus precies zien hoeveel op elk moment verbruikt wordt, hoeveel nog over is in de accu’s, hoeveel geladen wordt, hoe lang ik nog op dit niveau kan blijven verbruiken. Je ziet dus zelfs hoeveel er weer bij is gekomen met elke laad-actie.
Voor zover ik er nu ervaring mee heb kan ik het redelijk goed 24 uur uithouden met koelkast en autopilot. Ik moet misschien na die tijd een keertje stroom draaien maar over het algemeen ben ik daar zeer tevreden mee. De wensen voor een fuel-cell danwel generator, zonnepanelen en windgenerator schuif ik dus nog maar even naar achteren.

Bedankt voor de hulp!

Mvg
Nick Andriesse

12

Net terug van 10 dagen Zeeland en nu al meer mooie dagen gehad dan het hele vorige jaar. Toch zaten er ook weer 3 slechte dagen tussen waaronder die dagen met dat hevige onweer. Op die slechte dagen lagen wij in het kommetje van de Stampersplaat op het Grevelingen.
Dag en nacht de koelkast aan, overdag tot in de late avond de Webasto op een laag pitje, muziekje erbij en volop verlichting om eindelijk eens door die stapel boeken te komen.
's Nachts hoorde ik de koelkast nog steeds aanslaan en tot mijn grote verbazing hadden we de volgende morgen kennelijk ook nog genoeg prik om de Webasto weer aan het werk te zetten. In de loop van de middag zijn we vertrokken naar Brouwershaven maar ook toen had ik nog niet de indruk dat de prik bijna op was. Al met al dik 30 uur zeer comfortabel gelegen met 2 verbruikaccus van ieder 60 amp.
Maar een mens is nooit tevreden en ook ik zit er aan te danken om er nog een joekel van 120 of 150 amp. bij te plaatsen.
Wat me weerhoud is het hardnekkige gerucht dat je nooit een nieuwe accu bij een oudere moet plaatsen, dat zou erin resulteren dat die nieuwe accu versneld om zeep geholpen wordt. Kan iemand dit gerucht ontzenuwen of is het echt zo, en wat is slimmer/beter 2x 60 amp of 1x 120 amp of maakt dat ook niets uit en is de ruimte en evt. gewichtsverdeling belangrijker.

13

Beste Watermaat,

In één van de vorige waterkampioenen stond hierover nog iets in de vragen-rubriek. Het ging over parallel schakelen van de accu’s. Er stond dat je hierbij inderdaad hetzelfde type accu moet nemen met dezelfde Ah en indien mogelijk zelfs van dezelfde serie (maakdatum van de accu). Dus voor parallel schakelen kan het gerucht niet ontzenuwd worden. Wat ook een aardige tip was over dit onderwerp was dat de pluskabel van de acculader het beste op de ene accu gezet kan worden en de minkabel op de andere.

Groet, Jeroen

14

Notebook voeding:

Ik had aan boord een 12 volt naar 19 volt omvormer geïnstalleerd (Notebook Power Adapter Car - Plane fabrikaat Trust model PW-1200p) om daarmee onze Toshiba notebook te voeden. Deze zomer heeft dat apparaat het begeven. Jammer want we navigeren onderweg met Stentec WINGPS4 software op dit notebook. Nu konden we weer eens lekker met de hand in de kaart plotten, leuk maar verre van ideaal.
Wat te doen? Ik heb vervolgens de batterij uit de labtop gehaald en het notebook regelrecht aangesloten op een gezekerde 12 VDC boordaansluiting (10,6 tot 14,4 volt). En dat werkte wonderwel heel goed.

Nu, na de vakantie, ben ik aan het onderzoeken of ik sowieso wel een nieuwe adapter zal installeren. Trust is niet meer leverbaar. Alternatieven zijn: auto air adapters / auto adapter, car adapters van: Yanec, model YNC19, Blu-basic, voltcraft car model SMP-90A etc.

Echter ik denk dat hetbeter is via deze directe aansluiting te werken.
Voordelen zijn:
Geen vermogenverlies door efficiency verlies van de adapter. Bij de omzetting van 12V naar 19V gaat toch ook energie verloren.
Geen extra stroom nodig om de interne akku van de notebook op te laden, immers die gebruiken we bij een vaste aansluting toch niet.
Een continue verbruiksstroom recht evenredig met de activiteit van het notebook
Simpeler en dus minder kwetsbaar.

Wat is jullie ervaring?

15

Notebook voeding direkt aan de 12V boordstroom … lijkt me vragen om problemen.

Kan vermoedelijke een tijd goed gaan, maar let er op dat hij NOOIT aangesloten zit als je met een moderne acculader,( met antisulfaterings systeem ), zit.
Deze acculaders sturen pulsen door de accu, en dit schijnt ook nefast te kunnen zijn voor LED navigatielichten.

Dus tenzij je erg veel vertrouwen hebt dat je accuspanning altijd alleen maar gelijkstroom is, lijkt me dit redelijk gevaarlijk.

Heeft er iemand meer ervaring met rechtstreeks aansluiten van 12 V accuspanning op een laptop / notebook ?
Dan hoor ik het ook graag, want ik ben van plan om een 12V naar 19V adaptor te plaatsen voor mijn notebookje.
En misschien is dit helemaal niet nodig ?

16

Tony, uiteraard is er een zeker risiko aan het direct aansluiten van een notebook op de boordspanning. Ik denk echter dat er een lading aan voedingsbeveiligingen in een notebook zijn geïnstalleerd. Immer, de leverancier gaat uit van gebruik “al over the world” op de meest bisarre voedingen die denkbaar zijn en heeft het apparaat idiotproof gemaakt. Ik heb nog nooit horen klagen over een opgeblazen notebook door een rotte voeding. En hetzelfde geldt voor alle andere geïnstalleerde apparatuur aan boord, GPS, windset, plotters … alles staat direct op de boordspanning en krijgt te maken met moderne voedingen met geavanceerde opties. Ook op het internet las ik een bericht van een zeiler die meld dat alle zeezeilers het op “de directe 12 VDC manier oplossen”. Ik waag het er gewoon op. Overigens kun je in de haven met aangesloten 230VAC walstroom, natuurlijk gewoon werken met je 230VAC-19VDC adapter.