Accu's, gewoon of toch anders....

Op onze Alliance hebben we 3 accu’s van 70 Ah. Eentje als startaccu in een accubak in de bakskist, en twee parallel voor de overige functies, die staan onder onze kooi. Ik begin nu te merken dat de capaciteit van de “overige functie” accu’s begint terug te lopen. Eerst haalden ze vijf dagen zonder netspanning, nu was het na één weekeinde voorbij. Toen ik ze installeerde ( het waren krijgertjes) waren ze twee jaar oud. Ik denk dat ze nu zes jaar oud zijn, dus daar kun je weinig van zeggen. Mijn idee is dat vervangen door twee vergelijkbare normale accu’s zoals aangeboden door Kniest en Dekker voor ons de voordeligste optie is. Ander accu’s zoals gel zijn al gauw héél veel duurder, ruim twee maal zo duur, en ik zie ze niet twee keer zo lang meegaan. Daarmee is die oplossing in ieder geval niet voordeliger, maar zijn er andere redenen die aanleiding zijn om toch anders te kiezen?? Ik ga ze in het voorjaar vervangen, dus ik kan daar de hééle winter op puzzelen…
Jan Willem

Er is een grote keus aan verschillende typen accu’s en de capaciteit ervan.
Bij de DF30C is het standaard accucompartiment (onder het bed) eigenlijk te klein bemeten. Het is dan al een kunst om twee vervangende accu’s te vinden die daar in passen, laat staan dat er dan ook nog gekozen kan worden voor het juiste type accu. Daarbij staan de beide accu’s ook nog eens parallel geschakeld. Lekker dus als beiden leeg zijn getrokken.
Als we het één en ander op een rijtje zetten dan kunnen we het als volgt sorteren:

Startaccu’s:
Een startaccu is bedoeld om in een hele korte tijd heel veel stroom te kunnen leveren. Iedere accu heeft een eigen inwendige weerstand die dus mede de startstroom bepaald. Het is dus logisch dat we kiezen voor een accu met een kleine inwendige weerstand. De keuze voor een “natte accu” is dan snel gemaakt, bij voorkeur van gesloten constructie. Na het starten wordt de startaccu direct via de dynamo en gelijkrichter opgeladen. Zo’n startaccu zal dus nooit heel diep ontladen worden en dat moet/mag ook niet. Dit alles lijkt heel veel op de situatie die we in onze auto hebben. Een relatief kleine accu volstaat, 55 a 66 AH is meer dan genoeg. Zo’n accu raken we gemakkelijk kwijt. Plaats hem bij voorkeur vlak bij de motor en gebruik dikke kabels. De prijs van de accu is gering. Aanbod en leveranciers genoeg.

Service accu’s:
Een serviceaccu is bedoeld om gedurende een lange periode een relatief geringe stroom te leveren. Liggen we in de haven zonder walstroom, dan zal deze in ieder geval geschikt moeten zijn om het koelkastje draaien te houden en 's avonds de nodige verlichting. In koude periodes komt er (de startstroom van) de webasto kachel bij. Zeilend zal ook de nodoge navigatie-apparatuur, computer of plotter en eventueel de stuurautomaat en navigatieverlichting stroom trekken. De afname varieerd dan van 5 tot 10 ampère. Het afgenomen vermogen gedurende een zeildag is dan al snel 50 AH en bij een oversteek naar Engeland laten we wellicht liever de koelkast uit. Dan neem je al snel 100 AH op. Enkele dagen zonder walstroom tikt aan. Een afgenomen vermogen 100 a 150 AH in een dag of 3 a 4 is niet uitzonderlijk. De te kiezen accu moet dus in staat zijn gedurende een lange periode een relatief geringe stroom te leveren. De inwendige weerstand mag zodoende best wat hoger zijn. Deze accu moet dus ook dieper en vaker ontladen kunnen worden (aantal laad- en ontlaadcycli speelt een rol). Je mag de accu echter nooit helemaal leeg trekken. Dus als je 100 AH wilt gebruiken, dan is er bijvoorbeeld een 150 AH a 200 AH accu nodig. Ook is het een feit dat je er niet uithaalt wat je er in stopt. Eén en ander is afhankelijk van leeftijd en temperatuur. Een natte accu is hiervoor feitelijk niet geschikt. Een AGM of gelaccu is meer op zijn plaats. De prijs van een AGM valt nog best mee zeker als je in rekening neemt dat je er veel langer mee doet. De DF30C biedt in het standaard accucompartiment absoluut te weinig ruimte om een 200 AH (of 2 stuks a 100 AH paralel) te plaatsen. Plaats ze daarom in de spiegel of/en bakskist. Een voordeel is dat er nu lagere kabels gebruikt mogen worden omdat er minder piekstroom afgenomen wordt (in vergelijk met de startaccu). Kies ook hier dikke kabels want langere draden geven weer meer weerstand.

Scheider en lader:
Het is verstandig de beide accu’s (start en service te scheiden). Dit kan via een diodebrug doch daarover verlies je spanning (enkele tienden aan volts). De lader en de dynamo moeten er voor afgeregeld worden. Een prima alternatief is de cyrix van victron energy. Dit is een schakelkontakt dat de service en startaccu doorverbindt gedurende het laden. De sturing vindt plaats met een inwendig “computerje”. De dynamo laadt eerst de startaccu. Pas als deze vol is (een bepaalde spanning) bereikt heeft, dan wordt de plus ervan doorgeschakeld naar de service-accu. Ditzelfde geld voor de service accu. Via walstroom en de lader wordt allereerst de serviceaccu opgeladen. Pas als deze vol is wordt de startaccu paralel geschakeld. BIj afname vindt het omgekeerde plaats.

De lader diesnt geschikt te zijn voor de capaciteit van de service accu(s). 15% van de accucapaciteit is ten minste nodig. Gebruiken we een accupakket van 200 AH, dan is er een lader nodig met een maximale laadstroom (bulk) van 30A. Verder is het vertandig te kiezen voor een 3-punt lader (bulk, onderhoud en tricle) welke tevens is voorzien van een temperauurvoeler en sensedraden. De lader zal dus, via de cyrix of diodebrug, beide accu’s opladen (start en service). Als je naar de laadspanning kijkt voor een natte startaccu en een AGM onderhoudsaccu dan zie je verschillende waarden (service-accu iets hoger). Maak je geen zorgen, de inwendige weerstand van de accu’s zorgen voor verliesspanning zodat alles keurig in balans komt.

Hopelijk heb je iets aan deze uiteenzetting.

Dag Piet, dank voor je reactie, en excuses voor mijn late reactie. Ik heb lang niet gekeken op het forum, me gerealiseerd dat ik moest reageren op jouw posting en het vervolgens vergeten. Nogmaals excuses. Voor wat betreft de accu’s wil ik puntsgewijs reageren op de door jouw aangedragen zaken.
Startaccu: Onze Alliance heeft een startaccu die is geplaatst in een accubak in de bakskist. De accu die daarvoor gebruikt wordt is nog steeds dezelfde als degene die daar zat toen we de boot kochten. Eigenlijk vermoed ik dat deze vanaf 2000 in de boot heeft gezeten.
Serviceaccu’s: Onder onze kooi zitten twee accu’s parallel geschakeld die gebruikt worden voor alle andere zaken dan het starten. Het zijn eenvoudige startaccu’s, nu van het merk Delco. Als de accu’s in goede conditie zijn halen ze vijf dagen zonder op te laden. We zijn kennelijk bescheiden stroomgebruikers. Ik wil dat ook zo houden, meer en meer wil ik de boot licht en “basic” houden, ik ben geheel tevreden met de luxe die de boot nu biedt (verwarming, koelkast, navigatiespullen en radio)
Scheiding en lader: zoals uit het bovenstaande blijkt zijn start en service accu’s gescheiden. Opladen van beide systemen gebeurt vanaf de dynamo via een Volvo diodeblok. Daarnaast is een Victronlader van 15 Ah met één uitgang gemonteerd die de serviceaccu’s laadt. Deze -op zich merkwaardige- schakeling functioneert probleemloos. Ik had het logischer gevonden om de Victron via het diodeblok beide systemen te laten opladen, nog netter zou zijn om dat diodeblok te vervangen door een Cyrix scheidingsrelais, het wordt namelijk vrij warm als er door de dynamo echt gewerkt wordt. Echter in de afgelopen zeven vaarseizoenen heb ik niet één keer zonder startstroom gezeten, dus de huidige opzet werkt wat dat betreft naar behoren. Theoretisch kan het wellicht beter en netter, praktisch werkt het gewoon goed. Starten is dus geen probleem, en de geboden capaciteit voldoet ook aan onze eisen.
Dat betekent dat ik in principe uit kan met de accucapaciteit die ik nu heb, en die onder de kooi past. Ook qua zeileigenschappen heb ik de accu’s liever daar als achterin. Dus neig ik er sterk toe om bij Kniest gewoon twee Delco’s te kopen. Dan ben ik voor een bescheiden investering weer voor iets van zes jaar onder de pannen, daarna zie ik wel verder. Dat heeft daarnaast het voordeel dat in noodgevallen één van deze gebruikt kan worden als startaccu, het is hetzelfde type. Deze oplossing is voor mij simpel te realiseren, kosteneffectief, en heeft bewezen de afgelopen jaren voor ons te voldoen. Zo zie je maar hoe mensen met vergelijkbare problemen tot geheel verschillende oplossingen komen, en allemaal met verstandige argumenten. Daarom is er ook zoveel te discussiëren over bootjes, op de steiger, maar ook in dit forum. Nogmaals bedankt voor je reactie en sorry voor mijn late reactie.
Met vriendelijke groet,
Jan Willem

Hallo Jan Willem,

Zet geen startaccu’s in als service accu’s.
Start accu’s zijn goedkoper. Dat wel
Neem voor service accu’s, tractie accu’s (voor palletwagens enz.)
Zijn duurder maar leveren en leven langer als service accu ingezet.

Zie 2 berichten terug.

Guus
Sisi Lais

Dag Guus en Piet, gisteren de accu’s vervangen. Bij Kniest twee Wilco’s gehaald van 70 Ah, kosten totaal € 178,-
De accu’s die ik vervangen heb waren Delco’s van maart 2005. Die hebben dus ruim zes jaar goed gefunctioneerd, waarvan vier jaar in onze Alliance. Ik had ze van een vriend gekregen voor een fles goeie wijn. Dat was dus erg voordelig… De eerste set, ook gewone startaccu’s hebben zeven jaar gefunctioneerd. Tijd voor evaluatie: al met al heb ik afgelopen jaren geen enkele maal tekort aan stroom gehad, ik heb inmiddels een aardig deel van de verlichting door Led’s vervangen, verwacht dus qua stroomgebruik niet hoger uit te komen, en met twee studerende kinderen vind ik de kosten ook belangrijk. Vandaar dat ik kies voor deze oplossing. Dit is per Ah en per jaar volgens mij veruit de voordeligste oplossing.
Overigens bleek mij het het afvoeren van de oude accu’s naar het milieustation op Muiderzand dat vele anderen deze keuze ook maken. In de gauwigheid zag ik één AGM accu, de anderen waren allemaal doodgewone accu’s zoals ook ik had en heb. Ik weet dat ik nu globaal weer zes à zeven jaar vooruit kan, en tegen die tijd zie ik wel wat er dan te koop is.
Oja, een ander argument is dat de gel accu’s in deze amperage vermoedelijk niet in de accubak onder de kooi passen, en ik wilde mij accu’s persé daar houden, vanwege het gewicht en de plek, en omdat ik geen zin heb de boel te veranderen. Het omwisselen was nu in twintig minuten geregeld.
Met zeilgroet,
Jan Willem